Το ημερολόγιο της Della

Σήμερα θα μιλήσουμε για ένα ταξίδι στη Νότια Αφρική που έκανα στο πρόσφατο παρελθόν, Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά, καθώς αυτή η εποχή, λόγω αντιθέτου ημισφαιρίου στη Νότιο Αφρική ειναι καλοκαίρι. Έχει, σχεδόν, το ίδιο κλίμα με την Ελλάδα και την ίδια ώρα. Είναι εύκολο ταξίδι από πλευράς σωματικής ταλαιπωρίας. Πέραν αυτού είναι και απευθείας πτήση από Αθήνα στο Γιοχάνεσμπουργκ. Εκεί είχα ζήσει στις αρχές της δεκαετίας του ’70 και από κει είχα αρχίσει το επάγγελμα του μανεκέν. Βέβαια εκείνες ήταν άλλες εποχές. Εγώ ήμουν πολύ μικρή, όμορφη και άπειρη. Την Αφρική την χώριζε το Απαρτχάιντ. Ο Μαντέλα ήταν ο νεαρός επαναστάτης, κλεισμένος στη φυλακή, σ’ ένα μικρό νησί έξω από το Κέηπ Τάουν και το πρώτο θέμα συζητήσεων στις κρυφές συγκεντρώσεις των μαύρων και των λευκών. Τότε είχα κάνει και το πρώτο μου σαφάρι στο Kruger National Park. Αυτό με έδεσε για πάντα με την Αφρική. Είναι μια εμπειρία που αν δεν τη ζήσεις προσωπικά, δεν θα την καταλάβεις. Κανένα βιβλίο δεν μπορεί να σου μεταφέρει το συναίσθημα. Δεν είναι τυχαίο που λέγεται ότι η Αφρική είναι το λίκνο της ανθρωπότητας. Είναι η μήτρα του ανθρώπινου γένους και αυτό το νιώθεις αν βρεθείς για μια μέρα και μια νύχτα μόνο in the bush of Africa. Με αυτές τις εικόνες πάντα έντονες στη μνήμη μου δέχτηκα με μεγάλη χαρά την πρόσκληση της ελληνοαφρικάνας φίλης μου Αύρας Μπανκ που θα γιόρταζε τα γενέθλιά της μαζί με 30 στενούς φίλους σε διάφορες τοποθεσίες της Αφρικής. Συναντηθήκαμε όλοι από διαφορετικές αφετηρίες στο αεροδρόμιο του Γιοχάνεσμπουργκ. Εκεί δεν μείναμε ούτε μία μέρα. Μας είπαν να ξεχάσουμε το Γιοχάνεσμπουργκ που ξέραμε. Αυτό δεν υπάρχει πια. Η South Africa Airways μας μετέφερε στο μεγάλο αεροδρόμιο του Kruger National Park. Τα δάση της Αφρικής δεν έχουν πανύψηλα και αδιαπέραστα δέντρα. Δεν είναι η ζούγκλα του Αμαζονίου. Είναι γεμάτα, ως επί το πλείστον, από timber trees, ένα είδος ευκάλυπτου, από το οποίο γίνεται μεγάλο εμπόριο ξυλείας ή από θαμνώδεις περιοχές, όπου τα άγρια ζώα ζουν ελεύθερα. Το Kruger National Park ιδρύθηκε γύρω στο 1926 στο βόρειο τμήμα της Νοτίου Αφρικής, το γνωστό Transvaal. Ο τελικός μας προορισμός ήταν το ιδιωτικό lodge Mala Mala, ένα από τα παλαιότερα – υπήρχε και την εποχή που ζούσα εκεί. Εκεί μας μετέφεραν σε μικρά γκρουπ, παλαία αεροπλάνα με προπέλες, τα οποία πετούσαν πολύ χαμηλά. Είχαμε την ευκαιρία να βλέπουμε από ψηλά τα ζώα στην ελεύθερη φύση να τρώνε, να κοιμούνται και να κυνηγούν. Το μήκος του χωμάτινου διαδρόμου του αεροδρόμιου μετά βίας έφτανε για να σταματήσει το αεροπλάνο. Οι έμπειροι πιλότοι δεν είχαν πρόβλημα. Η πρώτη μας επαφή με το Game Reserve ήταν το σαφάρι τζιπ και οι συνοδοί με τις στολές σαφάρι, τα καπέλα και τα όπλα με τις μακριές κάνες. Η έντονη προφορά της Νοτίου Αφρικής, που ήταν τόσο οικεία στα αυτιά μου από το παρελθόν, μου έδωσε ένα αίσθημα επιστροφής στο σπίτι. Η διαδρομή ως τον καταυλισμό σύντομη και με απόλυτη ησυχία, μιας και ήταν δειλινό και τα ζώα ήταν μαζεμένα γύρω από τις λιμνούλες και τις φυσικές δεξαμενές για την ημερήσια, σχεδόν ιερή, τελετή της πόσης. Σε αγέλες, πρώτα πίνουν τα μικρά ζώα προστατευμένα από τα μεγάλα και μετά τα μεγαλύτερα. Φτάνουμε στον καταυλισμό ιδρωμένοι και κουρασμένοι. Ο καθένας αποσύρεται στην ιδιωτική του καλύβα, γιατί το Mala Mala είναι από τα πρώτα safari camps και κράτησε την ίδια μορφή μέχρι σήμερα. Δεν υπάρχει τίποτα μοντέρνο. Όλα είανι φτιαγμένα έτσι που να θυμίζουν αφρικάνικο χωριό. Μεγάλα στρόγγυλα δωμάτια,ξύλινα δοκάρια στην οροφή, που είναι φτιαγμένη από χόρτο, ξύλινα έπιπλα από κορμούς δέντρων, πλίνθινα, πεντακάθαρα μπάνια και παντού η μυρωδιά του ξεραμένου δάσους. Πέταξα τα ρούχα του ταξιδιου, έμεινα πολύ ώρα κάτω από το ντουζ και φόρεσα το πρώτο safari look φόρεμα που έφερα στην πλούσια γκαρνταρόμπα μου ειδικά προσεγμένη από την Ελλάδα. Όλα ασορτί στα χρώματα της Αφρικής. Μες στην επόμενη ώρα συναντηθήκαμε όλοι - γυναίκες, άντρες, παιδιά - σ’έναν υπάιθριο χώρο περιφραγμένο από ψηλό πλίνθινο τοίχο για λόγους ασφαλείας, υπό το φως των δαυλών. Προς μεγάλη μου έκπληξη, όλες οι γυναίκες του γκρουπ είχαμε κάνει την ίδια προσπάθεια κοκεταρίας τόσο ώστε να δείχνουμε σαν μαθητικό γκρουπ ντυμένο με ρούχα safari και με τα ανάλογα animal print παπούτσια και τσάντες. Τα γέλια που ακολούθησαν έσπασαν τον τελευταίο πάγο μεταξύ μας και έφεραν τις γυναίκες κοντά. Το φαγητό, παραδοσιακό, αφρικάνικο, πολύ καυτερό με κρέας από ιμπάλα- ένα είδος ελαφιού- λαχανικά της Αφρικής, τυλιγμένα και ψημένα σε μεγάλα πλατανόφυλλα και τα πιο νόστιμα φρούτα που υπάρχουν σε αυτόν τον πλανήτη. Το show που ακολούθησε από τις αφρικάνες χορεύτριες ντυμένες στα ομοιόμορφα κοραλί αφρικάνικα καφτάνια και τις πολύχρωμες μαντίλες στο κεφάλι ήταν μοναδικό. Οι ήχοι -πάντα γνωστοί- θυμίζαν τη Μύριαμ Μακέμπα στα νιάτα της. Σε λίγο όσες από μας είχαμε ζήσει στην Αφρική, βρεθήκαμε να χορεύουμε στους γνωστούς ρυθμούς και βηματισμούς των φυλών της Νοτίου Αφρικής. Το βράδυ τέλειωσε νωρίς καθώς το εγερτήριο ήταν στις 5 το πρωί για την πρώτη επαφή με τα ζώα της ζούγκλας. Κοιμήθηκα πολύ λίγο με το φόβο μην με πάρει ο ύπνος και δεν μπορώ να σηκωθώ. Με ξύπνησε το πρώτο φως του ήλιου που αναδυόταν πάνω από τα δέντρα του ορίζοντα, θολός μέσα στην πρωινή πάχνη. Τον κοίταξα με δέος σε όλο του το μεγαλείο από τα ημικυκλικά παράθυρα με τις τραβηγμένες, επίτηδες, κουρτίνες. Σηκώθηκα και όπως όλα τα ζώα της ζούγκλας εκείνη την ώρα, έκανα τον ενστικτώδη χαιρετισμό του ήλιου, που στην ουσία είναι το πρώτο stretch που κάνουμε όλοι μας, άνθρωποι και ζώα, με το πρωινό ξύπνημα. Σε μισή ώρα ήμουν έτοιμη. Σαφάρι σορτς, πουκάμισο, παπούτσια, καπέλα, γυαλιά και πλήρης εξοπλισμός μηχανών όλων των ειδών. Έφτασα σχεδόν πρώτη για τον πρωινό καφέ. Οι μαϊμούδες πηγαινοέρχονταν μπροστά μας με άνεση. Κάτι περίμεναν. Το μερίδιό τους στο δικό μας πρωινό. Οι οδηγοί και οι ξεναγοί μας είπαν να κάνουμε γρήγορα, αν δεν θέλαμε να χάσουμε τα ζώα που αυτοί είχαν ήδη εντοπίσει στις διάφορες τοποθεσίες. Έτσι κάπως δουλεύει το σύστημα. Οι πρώτοι ξεναγοί φεύγουν πριν από εμάς, ψάχνοντας τα ζώα και όταν τα βρουν ειδοποιούν τους οδηγούς με ασύρματους. Τους αργοπορημένους τους αφήσαμε πίσω. Σε όλη τη διαδρομή, οικογένειες ζώων σε ένα ελεύθερο traffic χωρίς κανόνες, πηγαίναν σε διαφορες κατευθύνσεις λες κι ακολουθούσαν μυστικό κώδικα. Στα χορτάρια επάνω ακόμα πάχνη και δροσιά. Ο ήλιος ακόμη θολός. Οι θόρυβοι χαμηλοί. Σταματάμε ξαφνικά με το τζιπ πάνω σε μια κατηφορική στροφή. Οι οδηγοί είχαν εντοπίσει από την προηγούμενη ένα ζευγάρι λιονταριών που ζευγάρωνε. Αυτό ήταν κάτι που πάντοτε ήθελα να δω, γιατί είχα ακούσει πολλά. Μου είχαν πει ότι πρέπει να έχεις υπομονή. Σταματησαμε ήσυχα, σβήσαμε τις μηχανές του αυτοκινήτου και ετοιμάσαμε όλες τις άλλες. Με την κινηματογραφική μηχανή να μου κλείνει το ένα μάτι και τη φωτογραφική το άλλο, μετά από 5-10 λεπτά δεν ήξερα ούτε πού ήμουν ούτε τι έβλεπα. Ο οδηγός συμβούλεψε να αφήσουμε κάτω τις μηχανές και να απολαύσουμε εκ του φυσικού το θέαμα, αν έχουμε υπομονή. Εκεί γέλασε πονηρά. Κατέβηκαν οι μηχανες, ανέβηκε ο ήλιος, ανέβηκε κι άλλο, έπιασαν οι ζέστες και τα λιοντάρια καθόντουσαν αντικριστά χωρίς να κουνάνε ούτε μια τρίχα, δίνοντας την εντύπωση ότι δεν βλέπει καν το ένα το άλλο. Η αλήθεια ήταν ότι η θηλυκιά ήταν τελείως αδιάφορη. Είχαμε κουραστεί και είμασταν έτοιμοι να φύγουμε, όταν ξαφνικά παίζει το κεφάλι της πέρα-δώθε, ανασηκώνεται. Το αρσενικό την παρακολουθεί με τα μάτια. Αυτή γυρίζει και του δίνει μια καμτσικιά με την ουρά της στο πρόσωπο και είναι που δεν ξέρεις αν θα πρέπει να συνεχίσεις να βλέπεις το θέαμα μέσα από το φάκο με ένα μάτι ή και με τα δύο ορθάνοικτα. Μετά, του γυρίζει τα νώτα και με την ουρά του δίνει μια δέυτερη καμτσικιά, σαν να του λέει, «Ξύπνα! Ετοιμάσου!» Το αρσενικό σηκώνεται στα δύο πισινά του πόδια και πριν μπορέσουμε να δούμε το πέος του λιονταριού, αυτός έχει τελειώσει την ιερή του αποστολή. Όλη αυτή την ώρα, η θηλυκιά γυρίζει το κεφάλι πέρα δώθε εντελώς αδιάφορα. Πιστέψτε με, αυτός είναι ο οργασμός της λιονταρίνας. Όσο για του λιονταριού, μετά από μια άδοξη, γρήγορη εκπλήρωση των αναγκών διαιωνίσεως του είδους, έβγαλε έναν βρηχυθμό και μετά από αυτή τη σύντομη ένεση πήρε θέση απέναντί της και ξαναάρχισε το φλερτ. Ο ξεναγός μας διευκρίνησε ότι αυτό μπορεί να συνεχιστεί άλλες 2-3 μέρες με την ίδια σειρά. Η ιεροτελεστία του ζευγαρώματος του λιονταριού είναι πιο πολύ στο περίμενε παρά στο actual fact. Και αυτό γιατί η φυση φροντίζει για τη σιγουριά της εγκυμοσύνης της λιονταρίνας. Εκεί μου ήρθε ξαφνικά και η επιφοίτηση γιατί το λιοντάρι είναι ο βασιλιάς της ζούγκλας. Γιατί λέτε; Γιατί στο είδος των λιονταριων δεν υπάρχει βιασμός. Το αρσενικό περιμένει πολιτισμένα πότε θα έχει κέφι η λιονταρίνα, πότε θα φάει τη σφαλιάρα με την ουρά και είναι αμέσως έτοιμο. Δεν είναι περίεργο που σε όλα τα άλλα ζώα και στον άνθρωπο ακόμα, αυτός ο κανόνας δεν τηρείται. Από κει και πέρα, αν η λιονταρινα μείνει έγκυος μένει σεβαστά στο περιθώριο μέχρι τους 6 μήνες που θα γεννήσει και για άλλα δύο χρόνια είναι απρόσιτη, όσο θηλάζει το λιονταράκι. Αν πεθάνει το νεογέννητο, αυτή ξαναβγαίνει στο νυφοπάζαρο.

Το φιλμάκι αυτό το κρατάω σαν λάβαρο. Αλλά δυστυχώς για μένα και για σας είναι πολύ σύντομο. Γι’ αυτό σκέφτηκα να το βάλω στο repeat καμιά δεκαριά φορές.

Αργά το δειλινό γυρίζοντας στον καταυλισμό πέρασαν από δίπλα μας 8 θηλυκές λιονταρίνες. Ο ξεναγός μας είπε ότι ήταν μια ολόκληρη οικογένεια. Η γιαγιά,η μάνα, οι κόρες, οι αδελφές. Κι όταν τον ρωτήσαμε πού πάνε τέτοια ώρα, μας είπε ότι πάνε να βρουν την τροφή για όλη την οικογένεια. Άλλη ανακάλυψη. Όχι μόνο στο σεξ είναι η πρωτοβουλία δική τους και δεν διαννούνται τον βιασμό, αλλά είναι και τελείως ανεξάρτητες σαν τις μοντέρνες γυναίκες στην ανεύρεση τροφής της οικογένειας. Αργά το βράδυ που βγήκαμε για μια νυχτερινή βόλτα ακούσαμε βρυχηθμούς από το ξέφωτο του διαδρόμου του αεροδρομίου. Ο οδηγός είπε ότι είναι ένα ξεμοναχιασμένο λιοντάρι. Πλησιάσαμε με σβησμένα φώτα για να μην το αγριέψουμε. Αυτό, αφού περπάτησε αργά νωχελικά πάνω στον όλο δικό του διάδρομο, ξάπλωσε στη μέση, για να νιώθει όλη την άπλα γύρω του. Είναι κι αυτό μια ελευθερία. Ο οποιοσδήποτε εχθρός είναι σε ορατή απόσταση. Ποιος από μας θα μπορούσε να κάνει κάτι παρόμοιο; Φανταστήκατε ποτέ να κοιμηθείτε μια ολόκληρη νυχτα στο διάδρομο ενός ενεργού αεροδρομίου; Αυτή είναι η επισφράγιση της ελευθερίας των ζώων της ζούγκλας και κάτι τέτοιες ιδιαίτερες στιγμές σε κάνουν να τα ζηλεύεις. Το πώς πίνουν νερό, πώς κάνουν έρωτα, πώς βγαίνουν για κηνύγι και πώς αποφασίζουν να ξεκουραστούν.

Άλλοι το λένε πρωτόγονο εγώ θα το έλεγα απόλυτα ελεύθερο και συγχρόνως απόλυτα ρομαντικό. Πολλά σας είπα και μόνο για τα λιοντάρια. Άλλη φορά θα σας πω για τους ελέφαντες. Έχετε δει ποτέ ελέφαντα με πέντε πόδια; Μια άλλη φορά θα σας εξηγήσω.